Dar es Salaam. Wakati  takwimu za Ripoti ya Utafiti wa Ufuatiliaji wa Kaya (NPS) 2020/2021 iliyotolewa na Ofisi ya Taifa ya Takwimu (NBS), zikionyesha kuwa asilimia 57 ya Watanzania hawapo kwenye ndoa, sababu za wanaume na wanawake kutalikiana zimekuwa zikitofautiana. 

Ripoti ya Utafiti wa Taasisi za Kijamii na Jinsia (SIGI) ya mwaka 2021  imebainisha sababu ambazo zinaweza kusababisha wanandoa kutalikiana ama kutengana. 

Licha ya kuwa kila kundi la yaani wanawake na wanaume wameainisha sababu za kutalikiana, matendo kama kuzini nje ya ndoa, pamoja na ukatili yameonekana kuwa na asilimia nyingi za kuwa sababu ya talaka au wanandoa kutengana.

Dar es Salaam. Wakati kesho Machi 8, 2023 ikiwa ni Siku ya Wanawake Duniani, bado kuna kazi ya kufanya kuboresha ustawi wa wasichana na wanawake nchini Tanzania kwa sababu wanapitia changamoto nyingi zikiwemo za kiafya. 

Ukeketaji nao haujawaacha salama

• Asilimia 50.7 ya Watanzania wanasema wazazi wanapaswa kuwalipia mahari watoto wao.

Dar es Salaam.  Zaidi ya nusu ya Watanzania wanapendekeza kuwa wazazi wanapswa kuwalipia mahari vijana wao wanaotaka kuoa, ripoti mpya ya Ofisi ya Taifa ya Takwimu (NBS) imeeleza. 

Ripoti ya Utafiti wa Taasisi za Kijamii na Jinsia (SIGI) ya mwaka 2021 iliyotolewa hivi karibuni na NBS imeeleza kuwa asilimia 50.7 (Watanzania watano kati ya 10) ya Watanzania wanafikiri kuwa wazazi ndiyo wenye jukumu la kumtolea mahari kijana anayeoa.

Hata hivyo, asilimia 48.4 ya Watanzania wanafikiri hilo ni jukumu la mtu anayeoa na siyo wazazi.

Wakati kukiwa na maoni yanayokaribiana kuhusu mtu wa kulipa mahari, ripoti hiyo inaeleza kuwa baba wa binti anayeolewa ndiye mwenye nafasi kubwa ya kupanga kiwango cha mahari kinachopaswa kutolewa kutoka upande wa muoaji.

Utafiti huo uliofanywa kwa ushirikiano wa Shirika la Ushirikiano wa Uchumi na Maendeleo (OECD) na Kituo cha Maendeleo na Wanawake wa Umoja wa Mataifa (UN Women Tanzania) umeeleza kuwa asilimia 46.1 ya Watanzania wanafikiri baba wa binti anayeolewa ndiye mwamuzi wa mwisho kuhusu suala la mahari huku asilimia 43.2 wakisema wazazi wote wawili (baba na mama) wana haki ya kupanga mahari.

Licha ya baba kupewa nafasi kubwa ya kupanga mahari, Watanzania nane kati ya 10 wanafikiri wazazi wote wawili wana haki ya kupokea mahari ya binti yao anayeolewa huku asilimia 13 wakisema anayeolewa ndiye apokee mahari.

Vipi kuna ulazima wa kutoa mahari?

SIGI inaeleza kuwa asilimia 92 ya idadi ya watu wanakubali au wanakubali kabisa kuwa

ndoa inahitaji mahari huku Watanzania saba kati ya 10 wanakubaliana au wanakubaliana sana kuwa ikiwa mtu atalipa mahari kwa mkewe inamaanisha kuwa anaweza kuwa na udhibiti kamili juu yake. 

“Asilimia ya watu ambao wanakubali au wanakubali kabisa kuwa ndoa inahitaji mahari ni kubwa zaidi Zanzibar (asilimia 99.8) kuliko Tanzania Bara (asilimia 91.8) na asilimia ya watu wanaokubali au wanakubali sana kuwa ikiwa mwanaume analipa mahari kwa mkewe inamaanisha kuwa anaweza kuwa na udhibiti kamili juu yake iko juu Tanzania

Bara (asilimia 74.1) kuliko Zanzibar (asilimia 44),” inasomeka sehemu ya ripoti hiyo.

Wewe unafikiri mahari ni lazima?

• Asilimia 90 ya ajali hutokea katika nchi zinazoendelea au zenye uchumi wa kati.
• watu wenye umri miaka 15-19 ndio wanaongoza kwa kupoteza maisha.

Dar es Salaam.  Ajali za barabarani huenda zikawa chanzo cha saba kikuu cha vifo duniani ifikapo mwaka 2030 kama hazitafanyika jitihada za dhati katika kudhibiti ajali zinazoendelea kutokea hasa katika nchi masikini au zenye uchumi wa kati.

Kwa mujibu wa Shirika la Afya Ulimwenguni (WHO) takribani watu milioni 1.2 hupoteza maisha kila mwaka kutokana na ajali za barabarani na watu wenye umri wa miaka 15 hadi 29 ndiyo walio kwenye hatari zaidi ya kupoteza uhai au kujeruhiwa kutokana na ajali hizo.

Kwa mujibu wa Takwimu za Hali ya Uhalifu nchini Tanzania kati ya Januari hadi Disemba mwaka 2020 zaidi ya watu 1,200 walipoteza maisha kutokana na ajali za barabarani.

WHO wanaonya kwamba ajali za barabarani huathiri ukuaji wa pato la taifa kwa asilimia 3 kwa nchi zinazoendelea.