• Ni pamoja na kuandaa wasifu binafsi na barua ya maombi kwa ufanisi. 

Dar es Salaam. Ni ndoto ya kila mhitimu wa chuo kupata kazi ya kufanya anapomaliza masomo yake. Kazi inaweza kuwa ya kuajiriwa au kujiajiri katika shughuli mbalimbali za kibiashara.

Ndoto hizo hutimia kwa nyakati tofauti. Kwa wengine hupata kazi mapema na wengine husota mtaani wakitembeza bahasha na kutuma maombi kila nafasi zinapotangwa mtandaoni. 

Kama wewe ni mmoja wa watu hao, yapo mambo muhimu unayotakiwa kuzingatia wakati unasaka ajira ya ndoto yako ikiwemo kuandaa wasifu na barua ya maombi ya kazi inayojitosheleza. 

Mwanzilishi wa Jukwaa la Niajiri, Lilian Madeje anasema kuwa ni muhimu mtu anayetafuta kazi kuandika vizuri wasifu wake, ambao unaelezea taarifa zake kwa usahihi.

“Kwenye ‘CV’ (wasifu) kwa ujumla, lazima mtu ahakikishe amefanya uhuishaji (updating). Aweze kuainisha kwa uwazi elimu yake, namba za simu ziko sawa, na kuepuka makosa ya kisarufi ili anayepokea kwa upande wa pili asitumie muda mrefu kumuelewa muombaji anafanya nini,” anasema Madeje.

Wasifu binafsi ni muhimu uwe fupi, wenye mpangilio mzuri, na usio na makosa ya kisarufi. Picha/ Eastern Suburbs Mums.

Madeje anasema hakikisha barua ya kuomba kazi (Application/cover letter) au barua pepe iwe inajielezea vizuri, na ionyeshe ujuzi ulionao na jambo gani anaweza kufanya kwa nafasi husika.

“Kwenye ‘cover letter’ kuna wengine wanatuma bila ya ‘heading’ (kichwa), wengine unakuta hata ile ‘CV’ (wasifu) mtu hajaifanyia ‘labeling’ vizuri,” anasema Madeje. “Mtu inabidi awe na email (barua pepe) ya kujitambulisha vizuri, ni nani ambaye unamtafuta na kama hauna mtu angalau ujielezee kidogo, mimi ni fulani, nimeona tangazo kwenye gazeti au mtandaoni.”

Aidha, Madeje amebainisha kuwa ni vyema muombaji akajiwekea malengo ya kuomba kazi ili kujiongezea wigo wa kupata kazi. 

“Tunaelewa fika kwamba kazi hazitoshi kwa watu wanaotoka vyuoni, lakini pia mtu inabidi ufanye ‘research’ (utafiti) yako. Umetoka chuo, unaenda kufanya ‘application’ (maombi) wapi? Unajipa ‘target’ (malengo) zako, labda kwa kipindi kila wiki unataka kufanya ‘application’ kiasi X ili uweze kuongeza wigo wako,” anasema Madeje.

Niajiri ni jukwaa la kiteknolojia la maendeleo ya nguvukazi linaloimarisha ujuzi wa vipaji vya ngazi ya mwanzoni na kuwapa mwonekano kwa waajiri, huku pia likiwa na zana inayowawezesha waajiri kufikia vipaji bora sokoni.

Afisa Mwajiri kutoka Shirika la Islamic Help, Zubery Titee anasema kuwa CV na barua ya maombi ya kazi zinatakiwa kuonyesha ufanisi wa maombi na kuwa na muundo mzuri wa kitaalamu. 

Titee anasema wasifu huu unapaswa kujumuisha ujuzi, elimu, na uzoefu unaohusiana na nafasi ya kazi anayotafuta, na usitumie maneno mengi yasiyohitajika.

Kulingana na tovuti ya The Balance Careers , wasifu (CV) ni nyaraka ndefu inayojumuisha historia ya kitaalamu ya mtu, ikiwa ni pamoja na elimu, uzoefu wa kazi, utafiti, machapisho na mafanikio mengine. 

Wasifu pia hutumika kwa madhumuni ya kitaalamu, kama vile maombi ya kazi au nafasi za utafiti katika vyuo vikuu.

Kwa upande mwingine, ‘resume’ ni taarifa fupi inayojumuisha taarifa muhimu kuhusu ujuzi, uzoefu wa kazi, na elimu. Lengo la ‘resume’ ni kutoa muhtasari wa haraka wa sifa za muombaji.

Ikiwa unabadilisha taaluma yako, unaanza katika nchi mpya, au umekuwa nje ya ajira kwa muda, wasifu wako unaweza kukusaidia kupata kazi yako ijayo kwa kuufanya kwa njia sahihi. Picha / Fiverr.

“Ni muhimu kuandaa ‘CV’ (wasifu) yenye kuvutia ambayo itaonyesha ‘profile’ yake, elimu, kozi mbalimbali, semina alizopata kushiriki pamoja na uzoefu katika kufanya kazi au kujitolea katika kazi,” anasema Titee.

Pia, uzoefu wa kazi unapaswa kuonyeshwa kwa uwazi kwenye wasifu ili kuwawezesha waajiri kufanya maamuzi sahihi.

“Waajiri wanapenda sana kuona uzoefu wa muombaji katika nafasi husika, na aghalabu hii ndio inatoa nafasi kubwa ya kuitwa kwenye usaili,” anaeleza Titee.

Uwezo wa kujieleza nao muhimu

Muombaji kazi awe na uwezo wa kujieleza vizuri kuhusu kile alichoandika kwenye wasifu wake binafsi. Maswali atakayoulizwa kwenye usaili yanaweza kutoka kwenye wasifu wake aliowasilisha. 

Titee anasema kuwa ni muhimu kwa muombaji kuwa na uelewa wa kina kuhusu jina na malengo ya taasisi anayotaka kujiunga nayo. Waajiri wanapenda kuona muombaji mwenye ufanisi na uelewa wa kweli kuhusu kampuni au shirika analotaka kujiunga nalo.

“Mfano, unaomba kazi katika Shirika la Islamic Help, lakini kwenye barua yako ya maombi unaandika ‘Islamic Help Foundation’. Hii inaweza kuwa dalili ya kutokuwa makini,” anasema Titee.

Ni vyema muombaji kuwa na uwezo wa kujieleza vizuri kuhusu kile alichoandika kwenye wasifu wake binafsi. Picha/ Fair screen.

Muombaji awe na uwezo wa kutetea kile kilichoandikwa kwenye wasifu wake, kwani maswali mengi yanaweza kutokea huko au uelewa wake wa jumla unaweza kusaidia na baadaye kuzingatiwa katika kupata ajira.

Kujiandaa vizuri ni hatua ya kwanza kuelekea kwenye mafanikio yako ya kazi. Usikose kufuatilia toleo la pili la chapisho hili litakalokufunza namna ya kuandaa wasifu.

Baadhi ya wadau wa elimu nchini Tanzania wameiambia Nukta Habari kuwa miongoni mwa sababu za kushuka ufaulu ni pamoja na ugumu wa lugha ya kujifunzia sekondari ambayo ni Kingereza. 

Mdau wa elimu Mwalimu Richard Mabala amesema kuwa lugha ya kujifunzia pamoja na namna maswali yalivyoulizwa ni miongoni mwa sababu iliyosababisha wanafunzi hao kufeli.

“Wanafunzi hawa hata matokeo yao ya darasa la saba yalionesha ufaulu katika somo la Kiingereza umeshuka sasa sekondari wameenda kukutana na masomo magumu zaidi katika lugha ambayo hawaijui vema lazima wafeli tu, “ amesema Mabala ambaye ni Mwenyekiti wa Bodi ya Shirika lisilo la kiserikali la HakiElimu. 

Baadhi ya walimu wanaeleza kuwa mabadiliko ya mara kwa mara katika mfumo wa uulizaji maswali huenda ni miongoni mwa sababu zilizofanya wanafunzi hao wa kidato cha pili kufeli vibaya sayansi na hesabu. 

Mwalimu wa shule za Agha Khan jijini Dar es salaam Veronica Sarungi ameiambia Nukta Habari kuwa baada ya mtihani huo wa kidato cha pili alizungumza na wanafunzi na kumweleza kuwa mfumo waliokutana nao si ule waliokuwa wamewafundisha watoto hao. 

Lugha ni tatizo? 

“Maswali ni yale yale lakini yalikuwa katika mfumo wa mafumbo zaidi sasa mwanafunzi kwanza haifahamu vizuri hiyo lugha, halafu unamletea mfumo mgumu zaidi bila shaka hawezi kufaulu,” anasema Veronica na kubainisha kuwa mtihani wa mwaka jana una utofauti mkubwa na ile ya mwaka 2021 na 2020.

Wakati wadau hao wa elimu wakieleza hayo, Ripoti ya Uchambuzi wa Matokeo ya Shule ya Msingi ya mwaka 2020 iliyotolewa na Necta inaonesha somo la Kiingereza lilikuwa na ufaulu wa chini zaidi kuliko masomo yote likiwa na wastani wa asilimia 57. 

Hii inamaanisha kwamba ni takriban wanafunzi sita tu kati ya 10 ambao ndio wamefanya mtihani wa kidato cha pili mwaka 2022, walifaulu mtihani wa Kiingereza mwaka 2020 katika matokeo ya darasa la saba.

Zinazohusiana

• Ufaulu ya darasa la nne washuka kwa asilimia 3.35

• Watahiniwa zaidi ya 270 wafutiwa matokeo darasa la nne, kidato cha pili

Mbinu zitakazosaidia kuongeza ufaulu wa sayansi, hesabu

Baadhi ya wadau wa elimu wanaeleza kuwa mwarobaini wa tatizo hilo ni pamoja na Serikali kuongeza miundombinu rafiki kwa ajili ya wanafunzi kuelewa masomo ya sayansi na hesabu na kutazama upya lugha ya kufundishia ambayo mwanafunzi ataelewa.

“Ni wakati wa Serikali kuharakisha ukamilishaji wa sera ya lugha ya kujifunzia ili wanafunzi wasome kwa lugha wanayoielewa. Lugha inayotumika sana ni Kiswahili kwa kuwa hata nje ya masomo ndio hutumika zaidi katika nyanja zote za mwanafunzi huyu,” anasema Mabala ambaye ni mwandishi wa vitabu mbalimbali vikiwemo vinavyotumika shuleni. 

Mabala anaeleza kuwa Serikali inatakiwa kuongeza vitabu vya kiada na ziada vya masomo hayo ya sayansi na hisabati ili watoto wapate wasaa mzuri wa kujisomea na kufanya mazoezi. 

Ongeza walimu wenye ubora

Mbali na lugha ya kujifunzia, wataalamu wengine wanaeleza kuwa tatizo hilo litatuliwa iwapo Serikali itawekeza vilivyo katika kuongeza walimu wenye ubora katika masomo ya sayansi na hesabu. 

Mhadhiri wa Uhandisi wa Chuo Kikuu Cha Dar es Salaam (UDSM) Aviti Mushi anasema licha ya kwamba idadi ya walimu wa masomo ya sayansi kuwa si ya kuridhisha bado baadhi yao uwezo wao si wa kuaminika.

“Serikali inapaswa kuongeza idadi ya walimu wa masomo ya sayansi na hesabu lakini lazima kuwe na namna ya kupima ubora wa walimu hawa kabla hawajakabidhiwa jukumu la kufundisha…huenda hata sasa katika walimu kumi wawili au mmoja hawana ubora unaotakiwa, “ anasema Dk Mushi ambaye pia huandika vitabu vya kufundishia shuleni vikiwemo vya fizikia.

Suluhu ya masuala ya shuleni pekee huenda isimalize tatizo. Mwalimu Veronica anashauri kuwa wazazi wanatakiwa kuwa chachu ya kuwahimiza watoto kusoma vema masomo ya sayansi na hisabati badala ya kuwaacha wakate tamaa. 

Wazazi msiwakatishe tamaa watoto

Sarungi amewashauri wazazi kuwa nguzo muhimu katika kuwatia moyo wanafunzi na kuwawezesha kwa vifaa na vitabu pale inapobidi na sio kuwapa kauli zinazowafanya wayachukie masomo ya sayansi na hesabu au kuyaona magumu zaidi.

“Mzazi anamwambia mtoto, umefeli hesabu usijari hata mimi nilifeli, mtoto anaona kumbe ni sawa tu kufeli. Hilo jambo sio sawa. Mzazi anatakiwa kumtia moyo kuwa leo umefeli kesho utafaulu ila ongeza bidii, hivyo ndivyo inavyotakiwa,” amesema Sarungi.

Tangazo: